Định nghĩa đơn giản nhất về đổi mới là việc sử dụng sự sáng tạo để phát triển các cơ hội có giá trị.
Định nghĩa đơn giản nhất về đổi mới là sử dụng sự sáng tạo để phát triển các cơ hội có giá trị. Nói một cách dễ hiểu hơn, người ta nói rằng những ai không đổi mới sẽ thất bại. Vì vậy, sẽ không có gì lạ khi cho rằng ngay cả những người trong chúng ta làm việc trong Sở hữu trí tuệ và không đổi mới cũng sẽ đi đến cùng một mục đích.
Nền kinh tế tri thức đổi mới
Trong nền kinh tế ngày nay, các công ty phải tìm ra vị trí mới của mình trong nền kinh tế tri thức, nơi đổi mới bao gồm việc thu được lợi ích bằng cách sử dụng các nguồn lực của kiến thức và sáng tạo.
Kiến thức và sáng tạo là động lực tiến hóa của các công ty. Khi bạn hướng đến các quy trình luôn hoạt động giống nhau, thì các hoạt động hàng ngày cần phải liên tục, cơ học, có thể dự đoán và tuyến tính. Tuy nhiên, để thúc đẩy sự thay đổi, để đổi mới, chúng ta cần con người sử dụng mọi năng lực trí tuệ và sáng tạo của mình để đưa ra quyết định về cách quản lý tổ chức mới hoặc để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới hoặc được cải tiến. Kiến thức và sáng tạo nắm giữ chìa khóa mở ra cánh cửa thay đổi: đổi mới đến từ con người. (Rubio, 2010, tr. 2). Đổi mới mở không chỉ bao hàm việc tiếp cận nhiều nguồn nhân lực độc lập, tiếp cận trí tuệ của quần chúng (Haller, 2011, tr.103), mà còn bao hàm khả năng hợp tác với những người có chuyên môn và trình độ đào tạo khác nhau, làm phong phú thêm quá trình đổi mới và sự phức tạp của các mối quan hệ trong quá trình đó.
Sổ tay Oslo định nghĩa “đổi mới” là “việc giới thiệu một sản phẩm mới hoặc được cải tiến đáng kể (hàng hóa hoặc dịch vụ), một quy trình, một phương pháp tiếp thị mới hoặc một phương pháp tổ chức mới, trong các hoạt động nội bộ của công ty, tổ chức nơi làm việc hoặc quan hệ đối ngoại” (OECD, 2005, tr.56).
Đổi mới bao hàm việc phát minh ra các sản phẩm, quy trình và cách thức làm việc mới và giới thiệu chúng ra thị trường hoặc tiếp thị, phổ biến hoặc áp dụng (Mohnen và Hall, 2013, tr.2). Theo Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới WIPO, đổi mới bao gồm từ giai đoạn hình thành ý tưởng và xây dựng dự án cho đến khi ra mắt thành công một sản phẩm mới hoặc được cải tiến trên thị trường. (Kalanje, 2016, tr.1).
Thiết kế các dự án đổi mới có thể được tiếp cận theo nhiều cách khác nhau, thường áp dụng các biến thể của mô hình “Giai đoạn – Cổng” của Cooper, được đặc trưng bởi việc chia các dự án thành các giai đoạn được phân tách bằng các điểm quyết định thực hiện chức năng của các cổng, nơi các quyết định tiếp tục/chết được đưa ra. Mô hình này đã được xây dựng lại thành phiên bản lai, kết hợp phương pháp linh hoạt (Cooper, 2016, tr.10) để thích ứng với các cơ hội và thách thức của quá trình số hóa. Chúng ta cũng có thể thấy các phiên bản đầy đủ của mô hình này, thường bao gồm 5 giai đoạn và các phiên bản rút gọn cho các dự án nhỏ hơn, linh hoạt hơn.
Sở hữu trí tuệ trong khuôn khổ đổi mới: Tư duy về sở hữu trí tuệ ra đời
Sở hữu trí tuệ đã trở thành tài sản chính của thế kỷ 21. Mark Getty đề cập đến tầm quan trọng to lớn của dầu mỏ trong quá trình công nghiệp hóa của thế kỷ 20 và nói thêm: “Sở hữu trí tuệ là dầu mỏ của thế kỷ 21” (WIPO, 2014, trang 14, WIPO, 2009, trang 5).
Trong thế giới kinh doanh hiện nay, các công ty phải thiết kế chiến lược sở hữu trí tuệ của mình phù hợp với chiến lược kinh doanh, phát triển và áp dụng quản lý sở hữu trí tuệ theo mục tiêu của mình, lưu ý rằng sở hữu trí tuệ có thể hiện diện trong mọi quy trình có thể tạo ra giá trị cho công ty (OMPI, 2014, trang 15).
Phương pháp luận Tư duy về sở hữu trí tuệTM đi kèm với các quy trình đổi mới qua nhiều giai đoạn khác nhau, xác định các khía cạnh sở hữu trí tuệ có liên quan đến từng cổng, hỗ trợ và đi kèm với các quyết định tiếp tục/chết và sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác định và đạt được mục tiêu bảo vệ, kiếm tiền, công nhận và tự do sử dụng của từng dự án một cách thực tế.
IP THINKING là đối tác lý tưởng của DESIGN THINKING. Là một phương tiện để khắc phục những sai lầm trong quá khứ, khi các quy trình đổi mới dẫn đến việc phát triển một sản phẩm hoặc dịch vụ, cuối cùng là thêm các yếu tố thiết kế, không đáp ứng được nhu cầu và mong đợi của khách hàng, Design Thinking đề xuất kết hợp thiết kế dựa trên trải nghiệm của người dùng khi bắt đầu một dự án đổi mới. Về mặt sở hữu trí tuệ, vấn đề cũng tương tự, theo đó các quy trình đổi mới ở giai đoạn cuối được gửi đến cố vấn sở hữu trí tuệ để có được các quyền sở hữu trí tuệ truyền thống, hợp pháp: thường là bằng sáng chế và nhãn hiệu. Khi cố vấn đưa ra báo cáo bất lợi, anh ta bị coi là có trách nhiệm làm giảm giá trị hoặc thậm chí là khả thi của dự án, thậm chí đôi khi anh ta có thể bị các nhà nghiên cứu coi là làm chậm quá trình đổi mới và làm giảm động lực của nhóm đổi mới. Những tình huống này củng cố và duy trì hành vi. Do đó, cần phải hiểu rằng Sở hữu trí tuệ không nên chỉ được giảm xuống thành một quyền được thể hiện trong một quyền sở hữu hợp pháp, để loại trừ bên thứ ba khỏi việc sử dụng nó; trong bối cảnh này, IP Thinking đã ra đời, thay đổi trọng tâm của sở hữu trí tuệ và biến người quản lý sở hữu trí tuệ thành người quản lý và đồng minh đổi mới, thành viên có kỹ năng của các nhóm đổi mới.
IP THINKING bao gồm việc kết hợp sở hữu trí tuệ vào thiết kế chiến lược và quản lý tổ chức của các công ty, từ khi bắt đầu một ngành kinh doanh, cũng như các dự án đổi mới, nghiên cứu và thương mại. Nói cách khác, nó bao gồm việc kết hợp quản lý sở hữu trí tuệ như là cơ sở cơ bản và khác biệt của một công ty trên thị trường. Vì lý do này, IP Thinking là một triết lý làm việc đi kèm từ khi bắt đầu một dự án cho đến khi ra mắt và thương mại hóa, trong suốt tất cả các giai đoạn, đạt được sự bảo vệ tối ưu cho các đổi mới kết quả, vì nó có thể phát hiện ra những điều vô hình trong suốt quá trình phát triển của từng giai đoạn (ý tưởng, phát triển sản phẩm, ra mắt, v.v.), thiết lập quyền sở hữu và đánh giá các đóng góp, cũng như giảm thiểu rủi ro vi phạm quyền của bên thứ ba hoặc nghiên cứu trùng lặp.
Sở hữu trí tuệ, hiểu theo nghĩa rộng là “những sáng tạo độc đáo có giá trị gia tăng từ trí tuệ con người, xuất phát từ sự khéo léo, sáng tạo và khả năng sáng tạo của con người” (Kalanje, 2016, tr.2), phải được coi là một tổng thể hoặc một gói, giải quyết nhiều góc độ đổi mới khác nhau và được bổ sung bằng các thỏa thuận hợp đồng. Các thỏa thuận bảo mật, không tiết lộ, chuyển giao quyền, hợp tác, đồng sở hữu, sử dụng, cấp phép, chuyển giao, trong số những khía cạnh khác, là các khía cạnh hợp đồng bổ sung và được bổ sung bằng sở hữu trí tuệ.
Thiết kế IP: đổi mới Sở hữu trí tuệ
Do bản chất của hoạt động đổi mới liên quan đến chi phí phát minh cao, tính không chắc chắn cao, chi phí tái sản xuất biên thấp và các yếu tố bên ngoài đáng kể, nên quản lý đổi mới chiến lược thường xem xét các cơ chế sau để nắm bắt hoặc chiếm đoạt giá trị do đổi mới công nghệ tạo ra: bằng sáng chế, thỏa thuận bảo mật, thời gian hoàn thành, tài sản bổ sung như năng lực sản xuất, bán hàng hoặc dịch vụ (tích hợp theo chiều dọc). Hiệu quả của từng cơ chế chiếm đoạt này phụ thuộc vào các đặc điểm cụ thể của công nghệ, chẳng hạn như môi trường cạnh tranh chung hoặc nhu cầu của người mua hoặc nhà cung cấp trong việc đầu tư đáng kể cho các thiết kế cụ thể (Chesbrough, H, Vanhaverbeke W và J West J., 2006, tr.169).
Theo thời gian, chúng ta cũng sẽ thấy sự ra đời và hợp nhất của các loại sở hữu trí tuệ mới hoặc các quyền hoặc cơ chế liên quan đến sở hữu trí tuệ, làm mờ ranh giới mà chúng ta biết ngày nay.
Đó chính là trường hợp của Creative Commons, một tổ chức chuyên phá vỡ các rào cản ngăn cản mọi người chia sẻ kiến thức, tổ chức này đã phát triển một khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện cho mọi người chia sẻ và sử dụng kiến thức và sự sáng tạo. Không thay thế các quy tắc bản quyền, họ dựa vào chúng để thiết lập một bộ thỏa thuận mẫu, quy tắc sử dụng và ký hiệu, cung cấp cho tác giả quyền kiểm soát bản quyền của họ.
Vì vậy, việc kết hợp sở hữu trí tuệ vào thiết kế đổi mới là chưa đủ, cần phải thiết kế chiến lược sở hữu trí tuệ cho từng công ty và dự án. Đổi mới chiến lược sở hữu trí tuệ. Và tại sao không, đổi mới sở hữu trí tuệ, tạo ra khuôn khổ chính sách và thể chế mới. Sự đa dạng lớn của các tình huống phát sinh trong tốc độ đổi mới nhanh chóng mà chúng ta đang sống, những thách thức do đổi mới mở đặt ra, không thể được đóng khung trong các tùy chọn hạn chế và các quy tắc tĩnh do hệ thống sở hữu trí tuệ truyền thống cung cấp. Luật sẽ thích ứng với thực tế, với nhu cầu bảo vệ và thách thức mà chúng ta phải đối mặt, nắm bắt các tình huống mới, mặc dù sự thích ứng này có thể bị trì hoãn.
Thiết kế đổi mới phải bao gồm các mối quan hệ giữa các tác nhân khác nhau tham gia vào quá trình này, chẳng hạn như các lĩnh vực khác nhau trong cùng một công ty hoặc các mối quan hệ với hệ sinh thái trong các quy trình đổi mới mở, theo cách hiệu quả và đồng thời, cung cấp sự công nhận và bảo mật khuyến khích các tương tác, đặc biệt là trong các trường hợp đổi mới mở, chẳng hạn như huy động vốn từ cộng đồng, đồng sáng tạo, nhưng cũng trong các trường hợp ít tham gia hơn bên ngoài công ty. Điều này dẫn chúng ta đến việc đánh giá cao, khuyến khích và trích xuất giá trị từ kiến thức và sự sáng tạo của con người theo những cách khác nhau, hình dung ra những khả năng mới, vun đắp văn hóa Sở hữu trí tuệ đích thực và của riêng chúng ta.
Do đó, chúng tôi thiết kế chiến lược Sở hữu trí tuệ, không tập trung vào đối tượng hoặc quyền sở hữu trí tuệ, mà trong quá trình thiết kế, dựa trên lý do tồn tại của công ty và đi kèm với quá trình thiết kế đổi mới. Mục tiêu không phải là để có được bằng sáng chế, nhãn hiệu hoặc bản quyền, mà là thiết kế một cấu trúc sở hữu trí tuệ tối ưu cho hoạt động đổi mới của mỗi công ty, xác định trước các rủi ro, bên trong và bên ngoài, có thể cản trở hoặc gây phương hại đến các quy trình đổi mới của họ trong tương lai, củng cố các yếu tố chính và đặc biệt của công ty.
Đôi khi các quy trình thiết kế này sẽ dẫn chúng ta đến việc đề xuất các loại quyền mới hoặc các cách mới để chuyển nhượng hoặc kiếm tiền từ các quyền, cái mà chúng ta gọi là THIẾT KẾ SỞ HỮU TRÍ TUỆ. Nó cho phép chúng ta hình dung vượt ra ngoài các hệ thống bằng sáng chế truyền thống để bảo vệ các phát minh hoặc thương hiệu để phân biệt các dấu hiệu đặc biệt của một công ty, bản quyền đối với phần mềm và sáng tạo, trong số những thứ khác, và sự kết hợp của những thứ này. Chúng ta sẽ có những tình huống mới, chẳng hạn như các phát minh là kết quả của sự hợp tác của nhiều nhà phát minh, ở các tỷ lệ khác nhau và từ các khu vực khác nhau trên thế giới. Chúng ta sẽ điều chỉnh việc đồng sáng chế của quần chúng như thế nào? Sẽ có những quyền phát sinh từ thỏa thuận của các bên. Chúng ta sẽ quản lý hiệu quả các quyền này như thế nào? Những thách thức này và nhiều thách thức khác sẽ được trình bày trong suốt quá trình.
Quản lý IP: mục tiêu của Tư duy IP
Cảnh báo pháp lý của Apple có đoạn: “Sự đổi mới của Apple được đưa vào Sở hữu trí tuệ của công ty”. Nhưng các sản phẩm của công ty cũng tác động đến cách quản lý sở hữu trí tuệ trong ngành công nghiệp âm nhạc, giúp có thể tải nhạc theo yêu cầu hoặc thậm chí thưởng thức nhạc từ đám mây, vì âm nhạc hiện nay được tiêu thụ thông qua nhiều ứng dụng và cửa hàng ảo khác nhau. Trong thực tế, chúng tôi thường thấy các tình huống mà các tổ chức và công ty thiết kế các biến thể sở hữu trí tuệ của riêng họ. Từ một tổ chức cung cấp sự công nhận một số quyền đối với các đóng góp của ý tưởng dự án, mặc dù bản quyền và bằng sáng chế không bảo vệ “ý tưởng dự án”, các thỏa thuận cấp phép để tiếp cận kiến thức truyền thống của cộng đồng bản địa hoặc phân định việc sử dụng các mẫu khoáng sản để nộp đơn xin cấp bằng sáng chế, là các thiết kế về cấu trúc sở hữu trí tuệ của riêng họ, góp phần vào sự phát triển kinh tế thúc đẩy đổi mới.
Quản lý Sở hữu trí tuệ là một vấn đề rất phức tạp đòi hỏi phải có kiến thức về lĩnh vực luật sở hữu trí tuệ, công nghệ, kinh tế và tài chính, đồng cảm với văn hóa tổ chức của công ty. “Quản lý” là chủ động điều hòa cơ hội với bối cảnh thị trường và phân bổ nguồn lực để đạt được mục tiêu sinh lợi. (WIPO, 2014, trang 6).
Đào sâu hơn sự phản ánh này, bất kỳ công thức quản lý nào khác không dựa trên việc tìm kiếm các kết hợp mới, có thể được coi là một sự quản lý đơn thuần các vấn đề pháp lý.
Do đó, sở hữu trí tuệ phải tham gia vào các quy trình đổi mới và chúng ta phải đổi mới trong các cấu trúc sở hữu trí tuệ mà chúng ta thiết kế. Tư duy IP phải là một công cụ để đổi mới, cũng như quy trình tư duy thiết kế, phương pháp luận “tinh gọn”, lập lộ trình hoặc sử dụng các nguyên mẫu hoặc các sản phẩm khả thi tối thiểu. Thiết kế IP phải là một công cụ để đổi mới trong việc quản lý sở hữu trí tuệ.
Sở hữu trí tuệ được tạo ra với mục đích bảo vệ các sáng kiến của mọi người, vì vậy những người trong chúng ta làm việc trong lĩnh vực IP nên là những người đầu tiên áp dụng đổi mới. Điều này có nghĩa là đổi mới trong công việc của chính chúng ta và hỗ trợ các nhóm đổi mới.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây:
